Klienci kancelarii prawnych przed podjęciem decyzji o ustanowieniu pełnomocnika z wyboru w konkretnej sprawie cywilnej, niejednokrotnie dopytują, czy jest możność uzyskania adwokata z urzędu.
Powstają wtenczas pytania o to, jak złożyć wniosek o ustanowienie prawnika, jakie warunki muszą zostać spełnione jak też kto płaci uposażenie takiemu reprezentantowi.Wniosek o ustanowienie adwokata strona zgłasza razem z wnioskiem o zwolnienie z kosztów sądowych ewentualnie osobno, jednak wtenczas niezbędne jest załączenie odrębnie oświadczenia, z jakiego wynika, że strona nie jest w stanie ponieść kosztów uposażenia radcy prawnego bez szwanku dla utrzymania siebie i swojej rodziny. Wiąże urzędowy wzór takiej deklaracji – możesz go pobrać ze strony internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości lub uzyskać w punkcie informacyjnym sądu bądź w kancelarii adwokackiej Warszawa-
zdobądź więcej informacji.
Podanie składa się najczęściej w formie pisemnej, choć istnieje też możliwość złożenia podania na rozprawie, to jest ustnie do raportu posiedzenia. Do podania dobrze jest dołączyć poświadczenia wykazujące pozyskiwane dochody i ponoszone koszty (przykładowo postanowienie o wysokości renty, postanowienie o uzyskaniu statusu bezrobotnego, zaświadczenia lekarskie, faktury za leki i badania). Sąd uwzględni podanie, jeśli uzna, że udział radcy prawnego w sprawie jest konieczny.
W praktyce, sądy ustanawiają pełnomocników z urzędu wtenczas, jeśli strona nie jest w stanie na własną rękę podejmować czynności procesowych, na przykład ma problemy ze spójnym formułowaniem wniosków a także oświadczeń. Oprócz tego, sądy wyznaczają radców prawnych, kiedy sprawa jest zawiła pod względem faktycznym albo prawnym, wobec czego strona nie jest w stanie zużytkować prawnych możliwości prawidłowego zabezpieczenia własnych interesów w procesie. Adwokat ustanowiony przez sąd jest obowiązany co do zasady zastępować stronę do prawomocnego zakończenia postępowania, chyba że co innego wypływa z postanowienia sądu- komentarz z strony.
Strona nie płaci pełnomocnikowi z urzędu żadnego wynagrodzenia – honorarium na rzecz adwokata zostanie zrealizowane przez Skarb Państwa lub przeciwnika procesowego po prawomocnym zwieńczeniu postępowania. Prawnik będzie nam pomocny dla przykładu w sprawach rozwodowych albo o alimenty.